پس از برگردان دبیره میخی به پارسی از موتور جستجوی زیر میتوانید آرش تک واژه را در پهرست زیر پیدا کنید .

• ائورمزدا= اَئورَمَزدا= auramazdã اهورا (هستی بخش) مزدا (دانای همه چیز)
• ابرنتا= اَبَرَنتا= abarantã هستند، می باشند (= آهنتا)
• اثورا= اَثورا= asurã آسور، آشور
• اثهی= اَثَهیَ= asahya هر چه، آنچه
• ابی= اَبی= abi به
• اجمی یا= اَجَمی یا= ajamiyã بیاید، پیش آید، اتفاق افتد
• ادا= اَدا= adã آفرید، خلق کرد
• اربای= اَرَبایَ= arabãya عربستان
• ارتاباز= اَرتاباز= artãbãz فرمانده سپاه اردشیر سوم در آسیای صغیر
• ارتافرن= اَرتافِرن = artãfern نام برادر داریوش بزرگ
• ارتب= اَرتَبَ= artaba واحد اندازه گیری حجم برابر 52 یا 55 لیتر در ایران باستان
• ارتبرنا= اَرتَبْرنا= artabrnã پسر بزرگ داریوش که از نخستین همسر او که دختر گبریاس بود، زاده شد.
• ارت وردیا= اَرتَ وَردیا= arta vardyã نام یکی از سرداران داریوش
• ارخواتیش= اَرَخُواتیش= araxovãtish نام جایی در جنوب افغانستان در زمان داریوش بزرگ
• اردومینش= اَردومَینِش= ardumaynesh نام رهبر یکی از شش خانواده ی بزرگ هخامنشی که برای کشتن بردیای دروغین با داریوش همدست شده بود.
• ارسام= اَرسام= arsãm یکی از پسران اردشیر دوم
• ارشام= اَرشامَ= arshãma ارشام پدر ویشتاسپ و پدر بزرگ داریوش یکم
• ارشامهیا پیتا= اَرشامَهیا پیتا= arshãmahyã pitã و پدر ارشام
• ارشک= اَرشَک= arshak نام پسر اردشیر سوم
• ارشنی= اَرَشْنی= arashni اَرش، ذراع (مقدار طول به اندازه ی از سر انگشتان دست تا آرنج که تقریبا نیم متر است)، واحد اندازه گیری طول
• ارغیجان= اَرغیجان= arqijãn نام باستانی یکی از روستاهای نیشابور (اَپَرشَتر، ابرشهر) که شاید شهرستان کنونی بجنورد باشد
• ارکادرِس= اَرَکادرِس= arakãdres نام کوهی در پیسیائووَدَ pisyãuvada سرزمین یا شهر گئومات (= بردیای دروغین)
• ارن تبات= اُرُن تُبات= oron tobãt نام یکی از فرمانروایان داریوش سوم که هنگام تازش اسکندر سخت در برابر او پایداری کرد.
• اروکو= اَروکو= aruku نام پسر کوروش یکم (نه کوروش بزرگ) و نوه کمبوجیه که در تازش آشوریان به عنوان گروگان به آنان سپرده شد
• اریارامن= اَریارامنَ= aryãrãmna نام پدر ارشام و نیای داریوش بزرگ (ارشام پسر ویشتاسپ و ویشتاسپ پدر داریوش یکم)
• اریارامنهیاپیتا= اَریارامنَهیاپیتا= aryãrãmnahyã pita و پدر اَریارامنَ
• اسپرسا= اَسپَرسا= asparsã واحد اندازه گیری طول برابر 193 متر (هر پَرثنها یا فرسنگ برابر 31 اسپرسا بوده است)
• استاتیرا= اِستاتیرا= estãtirã نام همسر اردشیر سوم و نیز نام دختر داریوش سوم که همسر اسکندر شد
• اسمانم= اَسمانَم= asmãnam آسمان
• اکسیارِت= اِکسیارِت= eksyãret نام پدر زن ایرانی اسکندر که دخترش رُکسانا همسر اسکندر شد.
• اکونویتا= اَکونَویَتا= akunavyatã انجام ـ اجرا می شود
• اماخم= اَماخَم= amãxam (اوستایی: اِهماکِم؛ سنسکریت: اَسْماکَم) از ما
• اماخم تئوما= اَماخَم تَئوما= amãxam taumã نژاد ـ تبارـ دودمان ما
• امهی= اَمَهْی= amahy بوده ایم
• انام= اَنام= anãm اعلی، معظم، اعلم
• انگست= اَنگستَ= angsta واحد اندازه گیری طول برابر 27 میلیمتر (هر انگستَ شش یَوَه و هر 20 انگستَ یک آرشن بوده و هر 360 آرشن، یک اسپرسا و هر 31 اسپرسا یک پرثنها بوده است)
• او= اَوَ= ava (اوستایی: اَو av خواستن)خواسته شود
• اورتاکو= اورتاکو= urtãku نام برادر خوم بان کالداش پادشاه ایلام (674 پیش از میلاد)
• اوم= اَوَم= avam (اوستایی: اَئِم) این
• اومان مینانو= اومان مینانو= umãn minãno نام پادشاه ایلام پس از کودورناخوندی
• اونتاشگال= اونتاشگال= untãshgãl پایتخت ایلام
• اوهی= اَوَهیَ= avahya (اوستایی: اوهی) از این
• اوهیرادی= اَوَهیَرادی= avahyarãdi از این رو، به این علت، به این خاطر، به این سبب
• ایختوویگو= ایختوویگو= ixtuvigu پسر هووخشتر و آخرین شاه ماد (550 پیش از میلاد)
• ایدید= ایدیدِ= idide نام باستانی رودخانه ی آبدیز در زمان ایلامیان
• ایشتو ویگو= ایشتو ویگو = ishtovigo (= ایختو ویگو)
• ایما= ایما= imã (اوستایی: ایم، ایمَ) این است، اینهاست
• ایمام= ایمام= imãm این
• ایندا بوغاش= ایندا بوغاش= indã buqãsh نام یکی از شاهان ایلام
• بابیروس= بابیروس= bãbirus بابِل
• باختریس= باختریس= bãxtris (اوستایی: باخذی bãxzi) بلخ
• باژیم= باژیم= bãžim باج، مالیات، عوارض
• باغیادیش= باغَیادیش= bãqayãdish نخستین ماه پاییز در تقویم هخامنشی، مهر
• باگواس= باگوآس= bãguãs کسی که به اردشیر سوم زهر داد و او را کشت.
• برارتخشیر= بَراَرتَخشیر= barartaxshir سرزمین اردشیر. (بَر: ناحیه، محله، ملک، سرزمین+ ارتخشیر) نام باستانی بَردَشیر که بردسیر، گواشیر، کواشیر، وِه اردشیر، به اردشیر نیز خوانده شده است. این سرزمین در جنوب شهر کرمان و شهرهای ماهان، کوغَن (کُوغون؛ امروزه روستایی است به نام گودَر Gowdar در 77 کیلومتری جنوب کرمان)، زرند، جَنزرود یا چَتْروذ (امروزه شهرستانی است به نام چترود در 33 کیلومتری شمال شهر کرمان)، کوه بیان (کوه بنان)، قواف، اناس (رفسنجان)، زاور (راور)، خوناوب (خَناّب )، غُبیرا (امروزه روستایی است با همین نام در 54 کیلومتری جنوب شهر کرمان)، کارشتان (کرستان) و ناحیة خبیص (شهداد؛ امروزه روستایی است به نام شاهرخ¬آباد در 100 کیلومتری شمال خاوری شهرستان بم) جزو آن به شمار می آمدند.
• بردیا= بَردیا= bardyã نام دومین پسر کوروش
• بردیم= بَردِیَم= bardeyam بردیا را
• برزانتیس= بَرَزانتیس= barazãntis نام فرماندار رُخَج (سرزمین جنوب افغانستان) در زمان داریوش سوم که با شنیدن تازش اسکندر به ایران، با همدستی کسی به نام بسوس داریوش سوم را که به آن جا گریخته بود، دستگیر کردند.
• بسوس= بِسوس= besus نام فرماندار دامغان در زمان داریوش سوم که با شنیدن تازش اسکندر به ایران، با همدستی کسی به نام بَرَزانتیس داریوش را که به آن جا گریخته بود دستگیر کردند.
• بغابیش= بَغابیش= baqãbish یکی از سرداران داریوش
• بغ بوخش= بَغ بوخشَ= baq buxsha نام رهبر یکی از شش خانواده ی بزرگ هخامنشی که برای کشتن بردیای دروغین با داریوش همدست شده بود.
• بغ یدیش= بَغ یَدیش= baq yadish ماه ستایش خدا
• بندکا= بَندَکا= bandakã بنده، برده، گوش به فرمان، فرمانبر، خادم، خدمتکار، نوکر
• بومیم= بومیم= bumim زمین
• بیت= بیت= bit نام قبیله ی دیاکو بنیانگذار مادها
• پاتوو= پاتوو= pãtuv مراقبت ـ محافظت کند
• پاذگس= پاذگُس= pãzgos (پهلوی: پایگوس) ایالت، استان
• پاذگسپان= پاذگُسپان= pãzgospãn فرمانروای پایگوس (= ایالت) با هِلیژار (= اختیار) سِپوریک (= کامل) که از سوی خسرو انوشیروان گماشته می شد. این واژه را در سوران (= دوره) اسلامی فاذوسبان گفتند.
• پارتاتوا= پارتاتوا= pãrtãtuã نام پادشاهی که پیش از مادها بر آذربایجان فرمانروایی می کرد
• پارسگد= پارسَگَد= pãrsagad پاسارگاد، اردوگاه پارسیان
• پارسواش= پارسواش= pãrsuãsh نام سرزمینی در خاور شوشتر (در خوزستان) پیش از مادها
• پارسوماش= پارسوماش= pãrsumãsh (= پارسواش)
• پارسی= پارسَیَ= pãrsaya پارس
• پتی یائیش= پَتی یائیشَ= patiyãisha (اوستایی: پَئیتی+ یَئِشَ) داده ـ اعطا ـ بخشیده شده (پارسی باستان)
• پرثنگا= پَرثَنگا= parsangã پرسنگ، فرسنگ، فرسخ (6 کیلومتر) هر پرثنها، 31 اَسپَرسا بوده است.
• پرثنها= پَرثَنها= parsanhã (= پَرثَنگا)
• پرثو= پَرثَوَ= parsava پارت، خراسان
• پردیس= پَرَدیس= paradis پردیس، فردوس، باغچه، بهشت
• پرووم= پَرووَم= paruvam (اوستایی: پَئورْ وَنَئِمَ= پیش، جلو؛ سنسکریت: پوروَم) پیش از، قبل از
• پرووی یت= پَرووی یَتَ= paruviyata قدیم، دیرباز
• هچا پرووی یت= هَچا پَرووی یَتَ= hachã paruviyataاز قدیم، از دیرباز
• پریزاد= پَریزاد= parizãd نام همسر وَهوکا (پسر خشایارشاه)
• پساو= پَساوَ= pasãva پس از
• پوثر= پوثْرَ= pusra (سنسکریت: پوترَ؛ اوستایی: پوثرَ) پسر
• پورا= پورا= purã نام باستانی فهرج در استان بلوچستان در زمان اسکندر
• پیتا= پیتا= pitã پدر
• پیسیائوود= پیسیائووَدَ= pisyãuvada نام سرزمین یا شهر گئومات (بردیای دروغین)
• تئوما= تَئوما= taumã (اوستایی: تَئُخمَن؛ سنسکریت: توکمَنَ) تخمه، ریشه، نسل، دودمان، تبار، نژاد
• تئومان= تِئومان= teumãn نام یکی از شاهان ایلام و برادر اورتاکو که پس از برادرش به تخت نشست (659 پیش از میلاد)
• تئومایا= تَئومایا= taumãyã نژاد ـ تبار ـ خاندان ـ دودمان شریف شریف ـ اصیل ـ ریشه دار ـ پر ارزش
• تابالوس= تابالوس= tãbãlus نام فرمانداری که کوروش برای ساردس برگزید.
• تام ماریتو= تام ماریتو= tãm mãritu نام برادر یکی از شاهان ایلام
• تایکرچیش= تایکَرچیش= tãykarchish نام خرداد ماه در تقویم هخامنشی
• تجر= تَجَر= tachar (= تچر)
• تچر= تَچَر= tachar کاخ زمستانی، قشلاق
• تی= تْیَ= tya که
• تیائی= تیائی= tyãiy این
• تیائی پرووم= تیائی پَرووَم= tyãiy paruvam پیش از این
• تیائی دری هیا= تیائیّ دَرَیَ هیا= tyãiy daraya hyã ایونی ionie سرزمین های یونان باستان در آسیای صغیر در کنار دریای سیاه
• تیسافرن= تیسافِرن= tisãfern نام یکی از فرمانروایان داریوش دوم در آسیای صغیر
• تیشام= تْیَشام= tyashãm تْیَ (که)+ شام (شان؛ ضمیر متصل مفعولی جمع) که به آنان، که به آنها
• ثاتگوش= ثاتَگوش= satagush پنجاب (شهری در پاکستان)
• ثاتی= ثاتی= sãti (اوستایی: ساستی؛ سنسکریت: سَنستی) می گوید
• ثورواهر= ثورَواهَرَ= suravãhara نام اردیبهشت در تقویم هخامنشی
• ثهیا= ثَهْیا= sahyã خوانده، نامیده
• ثهیامهی= ثَهْیامَهْی= sahyãmahy خوانده ـ نامیده می شویم
• ویم هخامنیشییا ثهیامهی= وَیَم هَخامَنیشییا ثَهْیامَهْی= vayam haxãmanishiyã sahyãmahy ما هخامنشی خوانده (یا نامیده) می شویم
• چئیش پیش= چَئیش پیش= chaish pish پسر هَخامنش و یکی از نیاکان داریوش یکم که 730 پیش از میلاد پادشاه پارس بود.
• خشای ثیی= خْشایَ ثییَ= xshãyasiya (اوستایی: خِشَئِتا) شاه، پادشاه
• خشای ثییا= خْشایَ ثییا= xshãyasiyã پادشاه
• خشایثی یانام= خْشایَثی یانام= xshãyasiyãnãm شاه شاهان، شاهنشاه
• خشپوا= خْشَپَواَ= xshapavã شب
• خشترپاون= خْشَترَپاوَن= xshatrapãvan فرماندار و مأمور دریافت مالیات از شهرهای گرفته شده در زمان هخامنشیان
• خشترم= خْشَترَم= xshatram امپراتور
• خوم بان کالداش= خوم بان کالداش= xumbãn kãldãsh یکی از شاهان ایلام (645 پیش از میلاد)
• داریووش= دارَیَووش= dãrayavush (اوستایی: دارَیو؛ سنسکریت: دارَیَ) داریوش
• درنوگ= دْرَنوگَ= dranuga دروغ، تقلب
• دری= دَرَیَ= daraya دریا
• دریک= دَریک= darik ـ 1ـ نام پول زمان داریوش اول که از طلای ناب ساخته می شد 2ـ درباری
• دسر= دَسَر= dasar (= تَچَر و تَجَر)
• دشداسک= دَشداسَک= dashdãsak نام کسی
• دورانتاش= دورانتاش= durãntãsh نام باستانی چغازنبیل در استان خوزستان در زمان ایلامیان (پارسی باستان)
• دوشیارا= دوشیارا= dushyãrã قحطی، خشکسالی
• دوویتا ترنم= دوویتا تَرَنَم= duvitã taranam دوویتا (سنسکریت: دْویتا dvitã: دوچندان، دو، دو برابر، دوبل) + تَرَنَم (بروجردی: تَرَ: طایفه، قبیله، دودمان شاخه، خاندان، تبار) از دو تبار، از دو شاخه. این واژه در سنگنوشته ی داریوش یکم در بیستون به کار رفته و منظور وی از دو شاخه، هم از سوی پدر و هم از سوی مادر است؛ زیرا مادر نیای بزرگ او یعنی کوروش، به نام ماندانا، دختر شاه ماد بوده و پدر کوروش نیز کمبوجیه پسر فرمانروای پارس بوده است
• دهیاو= دَهیاوَ= dahyãva سرزمین ها، مناطق، نواحی، ایالات
• دهیونام= دَهیونام= dahyunãm کشور، مملکت
• دیاکو= دیاکو= dyãko بنیانگذار پادشاهی مادی (701 – 708 پیش از میلاد) و نیای مادری کوروش بزرگ. سرگذشت وی این گونه بود: مادها قبیله ای زندگی می کردند. دیاکو اندیشید که بهتر است دادگری را میان مادها پایه گذاری کند. از این رو کار قضاوت میان مردم را آغاز کرد و دیری نگذشت که همه ی مادها برای حل اختلاف های خود نزد وی می رفتند. کار به جایی رسید که وی تنها پناه مردم ماد شد که نه تنها اختلاف ها که دیگر گرفتاری های آنان را نیز حل می کرد. چندی گذشت تا اینکه دیاکو خسته شد و از قضاوت کنار کشید. بار دیگر تبهکاری و ناهنجاری مادها را فرا گرفت. هواداران دیاکو اندیشیدند که بهتر است وی را پادشاه خود کنند. پیشنهاد آنها را همگان پذیرفتند و او نخستین پادشاه مادها شد. وی پس از ساختن کاخی بزرگ برای خود، دستور داد شهری بزرگ به عنوان پایتخت بسازند و آن شهر، اکباتان یا همدان کنونی بود؛ ولی دامنه ی فرمانروایی وی از همدان و لرستان فراتر نرفت. پس از او، پسرش فْرَوَرتیش پادشاه شد و دامنه ی فرمانروایی خود را تا پارس گسترش داد. او 22 سال پادشاهی کرد و پس از وی پسرش هووَخشَتَرَ جانشین وی شد. او نخستین کسی بود که سازمان ارتش را پدید آورد و سپاهیان را به دسته های نیزه دار، کماندار و سواره نظام تقسیم کرد. او چهل سال پادشاهی کرد و پس از وی پسرش ایشتو ویگو (ایختو ویگو) پادشاه شد. او پسر نداشت و دختری به نام ماندانا داشت. این دختر با یکی از بزرگزادگان و سرشناسان ماد به نام کَمبوجیه ازدواج کرد. کمبوجیه در پارس زندگی می کرد و چون ماندانا را گرفت، با خود به پارس برد و کوروش در پارس از آنها زاده شد. (تاریخ هرودوت ص. 58 تا 63)
• رئوچپتیوا= رَئوچَپتیوا= rauchaptivã (اوستایی: رَئُچَنَ) روز
• رکسانا= رْکسانا= rksãnã نام یکی از دختران کوروش هخامنشی
• ریم سین= ریم سین= rimsin نام یکی از شاهان ایلام (2092 پیش از میلاد)
• زرنک= زَرَنکَ= zaranka سیستان
• زیکرتو= زیکِرتو= zikertu نام گروهی از ایرانیان پیش از مادها در آذربایجان
• ساتاسپ= ساتاسپِ= sãtãspe نام کسی که خشایارشاه او را به مرگ محکوم کرد؛ ولی به او پیشنهاد کرد که اگر آفریقا را بگردد و گزارشی برای شاه بیاورد، آزاد می شود.
• سارگائی= سارگائی= sãrgãi نام یکی از قبیله های شمالی ماد
• سپردا= سْپِردا= sperdã نامی که کوروش بزرگ بر بخش باختری ارمنستان نهاد
• سپیتامن= سْپیتامِن = spitãmen نام فرمانده سواره نظام ایران در سمرقند و بخارا در زمان اسکندر
• سروم= سَرَوُم= saravom پَستو، نهانگاه، مخفیگاه
• سک= سَکَ= saka سکستان، سرزمین سَکاها، سیستان امروزی . سَکَّ= sakka نام باستانی شهر سقز در زمان مادها. این نام، نام مردمی به نام سَکاها بوده که بخشی از آنها در لرستان ماندگار شدند و امروزه نام طایفه ای در این استان سَکوند است که بازماندگان همان سکاها می باشند. (پسوند وَند در زبان پارسی به معنی پور یا زاده است؛ و چون گفته می شود سَکوند، یعنی نوادگان سکاها؛ و یا مانند خداوند که به معنی زاده ی خود است؛ یعنی از کسی زاییده نشده است)
• سوغودیانو= سوغودیانو= suqudyãno یکی از پسران خشایارشاه
• سوگود= سوگودَ= suguda (اوستایی: سوغدَ) سُغد (سمرقند و بخارا)
• سوگدیانا= سوگدیانا= sugdyãnã سُغد (سمرقند و بخارا)
• کرتم= کَرتَم= kartam کرده ـ انجام شده
• سیسامس= سیسامِس= sisãmes نام دادستانی که در زمان کمبوجیه رشوه گرفت و شاه او را کشت و سپس دستور داد پوست او را کندند و روی صندلی که دادستان روی آن می نشست، انداختند.
• سیکی هواتیش= سیکَیَ هُواتیش= sikaya hovãtish نام قلعه ای که بردیای دروغین در آن جا به دست داریوش بزرگ کشته شد.
• شام= شام= sham شان (پسوند، ضمیر جمع متصل مفعولی. مانند: نام شان)
• ادم شام خشایثی ی آهم= اَدَم شام خشایَثی یَ آهَم= adam shãm xshãyasiya ãham من شاه شان هستم
• شرکری= شَرکَری= sharkari (= شیرکری)
• شوتروک ناخونتا= شوتروک ناخونتا= shutruk nãxuntã نام یکی از شاهان ایلام (1190 پیش از میلاد)
• شیاتیم= شیاتیم= shyãtim شادی
• شیرکری= شیرکَری= shirkari نام باستانی شهری در کناره های کویر نمک پیش از مادها که شاید سمنان باشد
• شیل خاکین شوشیناک= شیل خاکین شوشیناک= shil xãkin shushinãk نام یکی از شاهان ایلام (1170 پیش از میلاد)
• فرابر= فْرابَرَ= frãbara (سنسکریت: پْرابهَرَت) بخشید، داد، اعطا کرد
• فرناباز= فْرَناباز= franãbãz نام یکی از فرمانروایان داریوش دوم در آسیای صغیر
• فرنس پس= فْرِنس پِس= frens pes نام پدر زن کوروش
• فرورتیش= فْرَوَرتیش= fravartish نام پدر دیاکو و نیز نام پسر وی
• فرهروم= فْرَهَرَوَم= fraharavam روی هم، سر جمع، در کل، من حیث المجموع، به طور کلی
• کال= کال= kãl کانال، آبراه
• کتپتوک= کَتَپَتوکَ= katapatuka نامی که کوروش بزرگ بر بخش خاوری ارمنستان (آسیای صغیر) نهاد
• کرتم= کَرتَم= kartam کرده ـ انجام شده
• کرمپد= کَرمَپَدَ= karmapada نام فروردین در سالنمای هخامنشی
• کریرش= کِریرشَ= kerirsha نام یکی از خدایان ایلامی
• کمبوجی= کَمبوجَیَ= kambujaya (اوستایی: کَمبوجیو؛ سنسکریت: کامبوجیو) کمبوجیه نام پدر و پسر کوروش
• کودورنان خوندی= کودورنان خوندی= kudurnãn xundi نام یکی از شاهان ایلام (2280 پیش از میلاد)
• کوروش= کوروش= kurosh (اوستایی: کوئیریس= زیور، گردنبند، زره، جوشن؛ سنسکریت: کوروه) کوروش
• کیشیسم= کیشیسم= kishism نام روستای سیَلک (نزدیک کاشان) زمانی که پیش از مادها شهر شد
• گئوبروو= گَئوبَرووَ= gaobaruva نام رهبر یکی از شش خانواده ی بزرگ هخامنشی که برای کشتن بردیای دروغین با داریوش همدست شده بود.
• گئوماتا= گَئوماتا gaumãtã کسی که خود را بردیا پسر کوروش خواند و به او بردیای دروغین گفته اند. او یکی از مغ ها (روحانیون) بود.
• گائوبرود= گائوبَرودَ= gãobarvda نام یکی از سرداران کوروش در گرفتن بابل
• گبریاس= گُبریاس= gobryãs یکی از مشاوران داریوش
• گدرزی= گِدرُزی= gedrozi نام باستانی بلوچستان در زمان اسکندر
• گندار= گَندارَ= gandãra قندهار
• ما= ما= mã نه، نا؛ پیشوند نفی یا نهی . مااَجَمی یا: نیاید
• ماد= مادَ= mãda سرزمین ماد
• مادیس= مادیس= mãdis نام پسر پارتاتوا که پیش از مادها بر آذربایجان فرمانروایی می کرد
• ماردونیجا= ماردونیجا= mãrdunijã داماد داریوش بزرگ
• مازارِس= مازارِس= mãzãres نام یکی از سرداران کوروش
• مانای= مانای= mãnãy نام باستانی کردستان پیش از مادها
• مرئئه= مِرِئُئِه= mereoe نام همسر کمبوجیه پسر داریوش بزرگ
• مرتییم= مَرتییَم= martiyam انسان، آدم، بشر
• مردونیا= مَردونیا= mardunyã نام پدر گِئوبَرودَ
• مرغزن= مَرغَزَنَ= marqazana بهمن ماه در تقویم هخامنشی
• مرگان= مَرگان= margãn نام بهمن ماه در تقویم هخامنشی
• مک= مَکَ= maka مِکران یا بلوچستان
• منا= مَنا= manã (اوستایی: مَنَ؛ سنسکریت؛ مَمَ) از من
• مناپیتا= مَناپیتا= manãpitã پدر من
• منخرشادشیا= مَنخُرشادشیا= manxorshãdshyã نام کسی
• مودرای= مودْرایَ= mudrãya مصر
• موسسیر= موسَسیر= musasir نام باستانی شهر سلماس (آذربایجان غربی) پیش از مادها
• نانای= نانایَ= nãnãya نام دین ایلامیان که خدایش کِریرشَ بوده و تا زمان پارت ها ادامه داشته است.
• ناویا= ناویا= nãvyã ناو، کشتی، سفینه
• نپا= نَپا= napã نوه
• نجیانا= نَجیانا= najyãnã نام زْرَنک یا زَرَنکَ یا زَره یا سکستان یا سیستان در زمان هخامنشیان و آغاز اشکانیان و پیش از ماندگار شدن سَکاها در آن سرزمین. سکاها که گروهی آریایی بودند در زمان اشک هفتم که همان فرهاد دوم، هفتمین شاه اشکانی است در سال 125 پیش از میلاد در سیستان ماندگار شدند و از آن پس آن سرزمین را سَکِستان (سرزمین سَکاها) خواندند و رفته رفته سیستان شد.
• نشایی= نَشایی= nashãi نام باستانی سرزمینی در جنوب نهاوند پیش از مادها
• نوم= نَوَمَ= navama نهمین
• نیکایا= نیکایا= nikãyã نام باستانی شهر کابل در زمان اسکندر
• وس دهیو= وَس دَهیو= vas dahyu همه ی کشورها
• وسنا= وَسنا= vasnã (اوستایی: وَسنَ) خواست، آرزو، خواهش، اراده
• وسنا ائورمزداه= وَسنا اَئورَمَزداهَ= vasnã auramazdãha با خواست اهورا مزدا
• وه انتیوک= وِه اَنتیوک= veh antiuk (بهتر از انتاکیه) جندی شاپور. شهری بوده که شاپور اول در خاور شوش، جنوب خاوری دزفول و شمال باختری شوشتر در خوزستان ساخت. شاپور اسیران رومی را درساخت آن به کا رگمارد و آن شهر از آغاز، کانون دانش و دانشمندان گردید. امروزه از این شهر بزرگ ساسانی هیچ آثاری بر جای نمانده و به زحمت بقایای اندکی از ویرانه¬‌های آن در نزدیکی رود کارون و هیجده کیلومتری جنوب شرقی دزفول در محلی به نام شاه آباد می‌توان دید. (پارسی باستان)
• وهوکا= وَهوکا= vahukã نام پدر اردومَینِش و نام یکی از پسران خشایارشاه
• وهیزدات= وَهیزدات= vahizdãt نام کسی که در زمان داریوش بزرگ، خود را بردیا معرفی کرد
• وهی ویشداپای= وَهِیَ ویشداپای= vaheya vishdãpãy نام کسی
• ویخن= ویَخنَ= vyaxna اسفند ماه در تقویم هخامنشی
• ویدرنا= ویدَرنا= vidarnã نام رهبر یکی از شش خانواده ی بزرگ هخامنشی که برای کشتن بردیای دروغین با داریوش همدست شده بود.
• ویسیار= وَیَسیارَ= vayasyãra نام پدر ویندفرنا
• ویشتاسپ= ویشتاسپَ= vishtãspa ویشتاسب پدر داریوش بزرگ
• ویشتاسپهیا پیتا= ویشتاسپَهیا پیتا= vishtãspahyã pitã و پدر ویشتاسب
• ویم= وَیَم= vayam می شویم
• ویم هخامنیشییا ثهیامهی= وَیَم هَخامَنیشییا ثَهیامَهی= vayam haxãmanishiyã sahyãmahy هخامنشی خوانده (نامیده) می شویم
• ویندفرنا= ویندَفَرنا= vindafarnã نام رهبر یکی از شش خانواده ی بزرگ هخامنشی که برای کشتن بردیای دروغین با داریوش همدست شده بود.
• هائوو= هائوو= hãuv که
• هارپاگ= هارپاگ= hãrpãg نام یکی از سرداران کوروش بزرگ که در جنگ با یونانیان به وی پیشنهاد کرد که برای دنبال کردن سپاه یونان و گرفتن آن کشور، بار شتران را بر زمین بگذارند و مردان جنگی پیاده را بر آنها سوار کنند.
• هچا= هَچا= hachã از
• هچام= هَچامَ= hachãma از من، از سوی ـ طرف ـ جانب من
• هخامنیش= هَخامَنیش= haxãmanish بنیانگذار سلسله ی هخامنشی در سده ی هشتم پیش از میلاد
• هخامنیشیی= هَخامَنیشییَ= haxãmanishiya هخامنشی
• هدخیی ثدث= هَدَخییَ ثَدَث= hadaxiya sadas نام کسی
• هدیش= هَدیش= hadish حرمسرا، کاخ خصوصی یا درونی در تخت جمشید
• هرئووتیس= هَرَئووَتیس= harauvatis رخج، آراخوزی (جایی در جنوب افغانستان)
• هرئیو= هَرَئیوَ= haraiva (اوستایی: هَرَئِوَ) 1ـ نام باستانی شهر هرات 2ـ نام مردمی که پیش از مادها در جنوب خراسان ماندگار شدند
• هماتا= هَماتا= hamãtã (سنسکریت: سَماتا) از یک مادر
• هم پیتا= هَمَ پیتا= hamapitã از یک پدر
• هنینایا= هَنینایا= haninãyã دشمن، خصم
• هووارزمیی= هووارزمییَ= huvãrazmiya (= سرزمین خورشید) خوارزم
• هوتانا= هوتانا= hutãnã نام پدر زن بردیای دروغین و بزرگ یکی از شش خانواده ی بزرگ هخامنشی که برای نابودی بردیای دروغین با داریوش بزرگ همدست شده بود.
• هووج= هووَجَ= huvaja نام باستانی سرزمین ایلام
• هووخشتر= هووَخشَتَرَ= huvaxshatara پسر فرورتیش و نوه ی دیاکو پادشاه ایلام
• هیا= هَیا= hayã که
• هیدارن= هیدارْن= hidãrn نام یکی از سرداران خشایارشاه در جنگ با یونانی ها
• هیدالو= هیدالو= hidãlu نام باستانی جایی پیرامون شوشتر در زمان ایلامیان
• یئونا= یَئونا= yaunã یونان
• یتالیت= یِتالیت= yetãlit رئیس
• یوه= یَوَه= yavah واحد اندازه گیری طول برابر 5/4 میلیمتر. هر شش یَوَه برابر یک انگستَ (27 میلیمتر) و هر 20 انگستَ برابر یک آرشِن (66/53 سانتیمتر) و هر 360 آرشِن برابر یک اَسپَرسا (193 متر) و هر 31 اسپرسا برابر یک پَرثنها (6 کیلومتر) بوده است
• یویا= یَویا= yavyã کانال، آبراه
• ده یاو= دَه یاوَ= جمع= حالت فاعلی، مفعولی صریح= کشورهارا، کشورها
• دهیاوا= دَهَیَ اُوا= مفرد= حالت مفعول فیه= در کشور
• دهیونام= دَهیونامَ= جمع= حالت اضافه= کشورهایِ
• دهیوشو وا= دَهیوشو وا= مفرد= حالت مفعول فیه= در کشورها
• پرثو ئی بیش= پَرَثَوَ ئی بیشَ= جمع= حالت مفعول معه= با پارتی ها
• پرثو= پَرَثَوَ= مفرد= حالت فاعلی= پارتی
• پرثوی ی= پَرَثَوی یَ= مفرد= حالت مفعول فیه= در پارت
• بابی روم= بابی رومَ= مفرد= حالت مفعولی صریح= بابل را (مذکر)
• بابی راوش= بابی رَاوشَ= مفرد= حالت اضافه= از آنِ بابل، بابلِ
• بابی راو و= بابی رَاو وَ= مفرد= حالت اضافه= در بابل
• بابی رو وی یا= بابی رو وی یا= جمع= حالت فاعلی،مفعولی صریح= بابلی ها را
• بابی رو وی ی= بابی رو وی یَ= مفرد= حالت فاعلی= بابلی(مذکر)
• بابی رو وی یم= بابی رو وی یَمَ= مفرد= حالت مفعولی صریح= بابلی را (مذکر)
• بگ= بَگَ= مفرد= حالت فاعلی= خدا
• بگاه= بَگاهَ= جمع= حالت فاعلی= خدایان
• بگانام= بَگانامَ= جمع= حالت اضافه= خدایانِ
• مرتی ی= مَرتی یَ= مفرد= حالت فاعلی= مرد
• مرتی یانام= مَرتی یانامَ= جمع= حالت اضافه= مردانِ
• مر تی ی ای بیش= مَر تی یَ ای بیشَ= جمع= حالت مفعول معه= با مردان
• مرتی ی ه یا= مَرتی یَ هَ یا= مفرد= حالت اضافه= مردِ
• رخج= هَرَ او وَنیشَ= مفرد= حالت فاعلی= رُخَج(اسم و مونث)
• رخج را= هَرَئووَتیمَ= مفرد= حالت مفعولی صریح= رخج را
• در رخج= هَرَ او ئَتی یا= مفرد= حالت مفعول، مفعول فیه= در رخج
• رخجی= هَرَ او وَتی یَ= مفرد= حالت مفعولی صریح= اهل رخج،رخجی(صفت)
• ای یَم= این
• گَئوماتَ = گئومات
• هیَ= که
• مَگوش= مغ
• اَدوروجی یَ = دروغ میگفت
• اَوَثا = سپس
• اَثَ هَ = می گفت
• اَدَم = من
• بَردی یَ = بردیا
• اَمی ی = هستم
• کوروش = کوروش
• پوثرَ = پسر
• خشایثی = شاه
• ده یا اوش = سرزمین
• ا اورمزداه = اهورامزدا
• بومیش = زمین
• اورمزدا= اهورامزدا